गोड जिवाला छंद लागला

तू गेल्याने आयुष्याला
आठवणींचा गंध लागला
वाट सखीची पहावयाचा
गोड जिवाला छंद लागला

अंधाराची माझी वस्ती
किती काजवे शोधशोधले!
सुर्योदय अन् चंद्रोदयही
कधीच नव्हते भाळी लिहिले
क्षणैक तू येउन गेल्याने
दीप मनीचा मंद तेवला
वाट सखीची पहावयाचा
गोड जिवाला छंद लागला

छबी कुणाची कधीच नव्हती
चित्र तुझेही कल्पनेतले
रंग भराया तरी लागलो
मनोमनीच्या कुंचल्यातले
शुन्यामध्येही बघताना
जीव कसा बेधुंद जाहला
वाट सखीची पहावयाचा
गोड जिवाला छंद लागला

आयुष्याच्या कातरवेळी
मला वाटते मजेत जगलो
आसपास तू नसून सुध्दा
सदैव तुझिया सवे नांदलो
तुझाच दरवळ, तुझीच धुंदी
सदैव मी मधुगंध चाखला
वाट सखीची पहावयाचा
गोड जिवाला छंद लागला

नसेल जमले या जन्मी पण
पुढील जन्मी भेटू आपण
आस उद्याची हीच प्रेरणा
चित्र नवे रेखाटू आपण
प्रतिक्षेतही आयुष्याने
क्षणोक्षणी आनंद भोगला
वाट सखीची पहावयाचा
गोड जिवाला छंद लागला


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

विकास केला नवतंत्राचा

सलाम त्यांना ज्यांनी कोणी विकास केला नवतंत्राचा
अमिरिकेने शोध लावला चोर पकडणार्‍या यत्रांचा

भारतातल्या सरकारावर जनरेट्याचा दबाव आला
या यत्रांची आयात व्हावी असा शेवटी ठराव झाला

गरजा अपुल्या ध्यानी घेउन बदल खूपसे उचित केले
यंत्र पुरवठा करणार्‍यांना कॅबिनेटने सूचित केले

शासनकर्ते गठबंधन या यंत्राच्या कक्षेत नसावे
विरोधकांना खिंडीमध्य गाठण्यास हे तंत्र असावे

दूर असाव्या यंत्रापासुन सार्‍या नेत्यांच्या औलादी
काय वाकडे कुणी करावे? संरक्षण ज्यांना पोलादी

कक्षेच्या बाहेर असावे कोलगेट, स्पेक्ट्ररम घोटाळे
जर यंत्राने साहस केले जाम कराया डिजिटल टाळे

स्विसबँकेच्या व्यवहाराशी असेल ज्यांचे ज्यांचे खाते
चोर कसे ते? दिल्लीमध्ये "अर्थपूर्ण" सर्वांशी नाते

संपत्तीला वेगवेगळे रंग द्यायची प्रथा नसावी
काळे धन पांढरे कराया यंत्रांमध्य सोय असावी

पोट जाळण्या भुरट्या चोर्‍या करणार्‍यांची मान कसावी
करबुडव्या या आम जनांना यंत्राद्वारे जरब बसावी

भाव "ठरवले" निविदा नव्हत्या, मुल्यांची ही दिवाळखोरी
चोर पकडणार्‍या यंत्रांची खरीदताना झाली चोरी


निशिकांत देशपांडे. मो. के. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

फूल हे आले कसे?

वृक्ष असुनी पिंपळाचा
फूल हे आले कसे?
जे कुणी नव्हतेच माझे
सोयरे झाले कसे?

मी व्यथा माझ्या मनीची
मांडतो ना मांडली
वेदना अन् घाव भळभळ
हीच माझी कुंडली
प्रेम शिडकाव्यात माझे
अंग हे न्हाले कसे?
जे कुणी नव्हतेच माझे
सोयरे झाले कसे?

मी जरी छातीस होते
माझिया धरले पुढे
वार का पाठीत केले
आपुल्यांनी एवढे?
आज ते पाठीवरोनी
हात का फिरले असे?
जे कुणी नव्हतेच माझे
सोयरे झाले कसे?

सूर माझा हरवलेला
आज आहे लागला
मैफिलीला तूच सखये
ये अता खुलवायला
चाहुलीने फक्त तुझिया
रंग हे भरले कसे?
जे कुणी नव्हतेच माझे
सोयरे झाले कसे?

हात हाती तू दिला अन्
वाटते जग खास हे
कैक दु:खे वेदना पण
तुजमुळे मधुमास हे
आज कळले स्वप्न गंधित
एवढे फुलले कसे?
जे कुणी नव्हतेच माझे
सोयरे झाले कसे?


निशिकांत देशपांडे. मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

झाली संध्याकाळ

चोंच उघडुनी वाट पहाते
पक्षिणिचे ते बाळ
भूक लागली माय न आली
झाली संध्याकाळ

बाळा चारा खाऊ घाली
खूप खूप मायेने
पाठीवरुनी हात मखमली
फिरवी ती प्रेमाने
कुशीत निजता बाळ वाटते
येवू नये सकाळ
भूक लागली माय न आली
झाली संध्याकाळ

बाळाच्या खोड्या दंग्यांनी
घरटे गजबजलेले
तिला आवडे बाळ नेहमी
कानी कुजबुजलेले
कौतुक जेंव्हा बाळ खेळते
सोडुन सारा ताळ
भूक लागली माय न आली
झाली संध्याकाळ

पंख पसरुनी कसे उडावे
तिने शिकविले त्याला
आकाशाचे स्वप्न लागले
अता पडू बाळाला
उरात धडधड प्रश्न भयानक
तुटेल का ही नाळ?
भूक लागली माय न आली
झाली संध्याकाळ

एके दिवशी चारा घेउन
अशीच ती परतता
घरट्यामध्ये तिने पाहिली
खूप निरव शंतता
भिरभिरत्या नजरने शोधी,
मनी रक्तबंबाळ
भूक लागली माय न आली
झाली संध्याकाळ

स्वतंत्र होउन बाळ उडाले
हीच जुनी ती कथा
आईच्या प्राक्तनात असते
कुरतडणारी व्यथा
एकलपणचे शल्य उरी अन्
मावळतीचा काळ
भूक लागली माय न आली
झाली संध्याकाळ


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

माया जडली

मला नेमके काय जाहले?
काय कळेना किमया घडली
बिनचेहर्‍याच्या फेसबुकावर
अशी कशी ही माया जडली ?

विश्व जाहले गाव चिमुकले
फेसबुकाची तिथे चावडी
किती निरर्थक गपागोष्टी !
चर्चा कुठली नसे वावडी
संगणकाला चिकटुन असतो
झोप हरवली, अक्कल सडली
बिनचेहर्‍याच्या फेसबुकावर
अशी कशी ही माया जडली?

तो आहे का ती आहे ती ?
नसून माहित चॅटिंग करतो
प्रोफाइल तो फेक असूद्या
रोमँटिक गप्पात हरवतो
आभासाला सत्त्य मानणे
हीच बिमारी जगास नडली
बिनचेहर्‍याच्या फेसबुकावर
अशी कशी ही माया जडली ?

कॉपी, पेस्टिंग, डाउनलोडिंग
असेच कांही बोलत असतो
नको नको त्या विषयासाठी
गुगल सर्च मी मारत बसतो
नकोच मदिरा, संगणकाची
नशा केवढी आहे चढली
बिनचेहर्‍याच्या फेसबुकावर
अशी कशी ही माया जडली

वेळोवेळी फेसबुकावर
फोटो माझा बदलत असतो
वाहवा!, लाइक्स किती मिळाले
पुन्हा पुन्हा मी मोजत असतो
खूप प्रसिध्दी मला लाभली
भूल ही मना आहे पडली
बिनचेहर्‍याच्या फेसबुकावर
अशी कशी ही माया जडली

व्यसनमुक्त मी होण्यासाठी
आश्रमात बाबांच्या गेलो
केली तेथे ध्यानधारणा
इलाज होता परतुन आलो
जुनीच ओळख पुन्हा मिळाली
खोल मनी जी होती दडली
बिनचेहर्‍याच्या फेसबुकावर
अशी कशी ही माया जडली


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

पाउस आला

धरेस हिरवा शालू देण्या पाउस आला
माती ओली गंधित करण्या पाउस आला

ओला उत्सव सुरू जाहला, तन मन भिजले
रोमांचाने गवताचे पाते थरथरले
मनामनातिल प्रीत फुलवण्या पाउस आला
माती ओली गंधित करण्या पाउस आला

तरुणाईच्या मनी जागली प्रीत नव्याने
धुंद होउनी ओठी येती नवे तराने
मल्हाराचा सूर छेडण्या पाउस आला
माती ओली गंधित करण्या पाउस आला

खळखळणार्‍या ओढ्यांनाही प्यास लागली
मिठीत घ्यावे सरितेने ही आस जागली
भिजलेल्यांना पुन्हा भिजवण्या पाउस आला
माती ओली गंधित करण्या पाउस आला

खूप दिसानी शेतकर्‍यांच्या चेहर्‍यावरती
हास्य पाहिले सचैल जेंव्हा भिजली धरती
नवी उभारी मनी रुजवण्या पाउस आला
माती ओली गंधित करण्या पाउस आला

रंग उडोनी चारी भिंती भकास माझ्या
रागरंगही वस्तीमधला उदास माझ्या
नवीन स्वप्ने मनी रुजवण्या पाउस आला
माती ओली गंधित करण्या पाउस आला


निशिकांत देशपांडे मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yqhoo.com

सोड चाकोरीत जगणे

व्हायचे ते होउ दे, ये
लाघावी घेऊन हसणे
दे झुगारुन बंधनांना
सोड चाकोरीत जगणे

लोक म्हणती काय? याची
सर्वदा भीती मनाला
वागतो, जगतो कसे? का
काळजी सार्‍या जगाला?
तोडुनी परीघास आता
तू शिकावे बंड करणे
दे झुगारुन बंधनांना
सोड चाकोरीत जगणे

चार भींतीचे कशाला
तोकडे घरटे असावे?
चल रहाया दूर गगनी
पार क्षितिजाच्या बघावे
घे भरारी पंख पसरुन
शक्य आहे उंच उडणे
दे झुगारुन बंधनांना
सोड चाकोरीत जगणे

वागणे अपुले, उद्याच्या
नीव आहे संस्कृतीची
गवगवा रूढी प्रथांचा,
जन्मभूमी विकृतीची
बंद कर आता तरी तू
आतल्या आतून कुढणे
दे झुगारुन बंधनांना
सोड चाकोरीत जगणे

सागराच्या उंच लाटा,
गाज आवडते मनाला
गुंफिले कवितेत सारे
वाटते जे या क्षणाला
सूर दे रचनेस माझ्या
सोड रुदनाचीच कवणे
दे झुगारुन बंधनांना
सोड चाकोरीत जगणे

मी भविष्याच्या दिशेने
टाकले पाऊल आहे
गारवा अन् ताजगीची
लागली चाहूल आहे
होउनी बेबंद दोघे
अनुभवू अपुल्यात नसणे
दे झुगारुन बंधनांना
सोड चाकोरीत जगणे


निशिकांत देशपांडे. मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

थोपवावे मी कसे?

पार्श्वभूमी:-- आजकाल जीवनाची शैली बदलली आहे. या बदलांचा जीवनावर होणार्‍या परिणामाचा परामर्श घेणे कधी कधी गरजेचे वाटते. आपली आर्थिक परिस्थिती, वैयक्तीक महत्वाकांक्षा, विभक्त कुटुंबपध्दतीत नवरा बायको या दोघांनाही नोकरी करण्याची गरज या गोष्टी मध्यम वर्गीयांच्या जीवनावर खूप परिणाम करत आहे. आपल्या मुलाचे चांगले पालनपोषण व्हावे म्हणून एक मूल कुटुंबशैली आता बर्‍यापैकी स्थीर झाली आहे. हे सर्व होणे अपरिहार्य आहे. पण या बदलाचे अनेक पैलू आहेत.
वर्किंग कपल्सच्या मुलांवर याचा परिणाम होतो आहे. आईला इच्छ असूनही मुलांना वेळ देणे जमत नाही. पण मुलांच्या वाट्याला उपेक्षा येते हे कुणाच्या ध्यानात येत नाही. मी कल्पना केली की अशा एखाद्या मुलाला अशी व्यथा सांगावयाची असेल तर तो काय सांगेल? त्याच्या मनात खदखदणार्‍या भावना असतीलच. हा मुलांचा आक्रंद या रचनेत मांडण्याचा प्रयत्न केला आहे. माझा कोणाचीही टिका करण्याचा हेतू नाही. बघा प्रयत्न यशस्वी झाला अहे का ते!

पेटलेल्या काहुराला
शांतवावे मी कसे?
भावनांच्या वादळांना
थोपवावे मी कसे?

पाळणाघर विश्व माझे
माय करते नोकरी
ऊब मायेची न तेथे
दु:ख सलते अंतरी
गात अंगाई स्वतःला
झोपवावे मी कसे?
भावनांच्या वादळांना
थोपवावे मी कसे?

खेळणी भरपूर आहे
खेळतो मी एकटा
ना मला ताई न दादा
मीच मोठा, धाकटा
काचणार्‍या वेदनांना
जोजवावे मी कसे?
भावनांच्या वादळांना
थोपवावे मी कसे?

अक्षरे गिरवून घेण्या
माय ना बाबा घरी
शिक्षणाचे तीन तेरा
मी रित्या कलशापरी
चित्र भावी जीवनाचे
रंगवावे मी कसे?
भावनांच्या वादळांना
थोपवावे मी कसे?

कोक देते, चिप्स देते
ती घरी आल्यावरी
वेळ फिरवायास नसतो
हातही पाठीवरी
तृप्ततेचे स्वप्न नेत्री
जागवावे मी कसे?
भावनांच्या वादळांना
थोपवावे मी कसे?

जन्म पुढचा द्यायचा तर
दे मला गरिबा घरी
हक्क आईचा मिळावा
ऐक माझे श्रीहरी
दु:ख तुज सोडून इतरा
दाखवावे मी कसे?
भावनांच्या वादळांना
थोपवावे मी कसे?


निशिकांत देशपांडे. मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

अंधाराशी लढता लढता

कळोखाचा विजय जाहला
घडूनये ते घडता घडता
कोनाड्यातिल दिवटी विझली
अंधाराशी लढता लढता

किती अमीषे आली गेली
मोह कधी ना मनास शिवला
ओली सूखी जशी मिळाली
त्यात सुखाचा शोध घेतला
सर्व सुमंगल शुचित्व दिसते
वळून मागे बघता बघता
कोनाड्यातिल दिवटी विझली
अंधाराशी लढता लढता

देवपुजा मी कधी न केली
जरी अंतरी देव मानतो
मंदिरात मूर्ती अन् ईश्वर
कष्टाच्या घामात पाहतो
व्यस्त केवढा ! पोटाची मी
रोज चाकरी करता करता
कोनाड्यातिल दिवटी विझली
अंधाराशी लढता लढता

निसर्ग, धरती, हिरवळ माझी
आकाशाचा मला चांदवा
झोपडीत मी जरी राहतो
मला कशाची नसे वानवा
वेदनेतही आनंदाशी
नाळ जोडली जगता जगता
कोनाड्यातिल दिवटी विझली
अंधाराशी लढता लढता

सत्व परिक्षा आयुष्या का
पदोपदी घेतलीस माझी ?
जरी जाहलो गलितगात्र मी
तरी नावडे हांजी हांजी
मान झुकविणे स्वभाव नाही
कणा ताठ रे मरता मरता
कोनाड्यातिल दिवटी विझली
अंधाराशी लढता लढता

रडलो, हसलो, पडलो, उठलो
करायची ना मला शिकायत
जरी जाहला पुनर्जन्म, मी
करेन नवखी पुन्हा बगावत(*)
हसेन दाउन जगा वाकुल्या
चितेवरी मी चढता चढता
कोनाड्यातिल दिवटी विझली
अंधाराशी लढता लढता


(*) बगावत=बंडखोरी


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com

सुरेल गाऊ नवे तराने

चार पाउले ये तू पुढती
मीही येतो तुझ्या दिशेने
झाले गेले विसरुन सारे
सुरेल गाऊ नवे तराने

सुरुवातीचे धुंद धुंद ते
दिवस कधी अन् कसे हरवले?
आपण अपुल्या खेळामध्ये
फासे उलटे कसे फिरवले?
हार जीत हा विषय संपवू
दोघे जिंकू क्रमाक्रमाने
झाले गेले विसरुन सारे
सुरेल गाऊ नवे तराने

नाते असते चार क्षणांचे
दवबिंदूंचे अन् गवताचे
एक दुज्याला बनून पूरक
ठरवतात ते जगावयाचे
तेच भाव अन् तोच तजेला
पुन्हा अनुभवू नव्या दमाने
झाले गेले विसरुन सारे
सुरेल गाऊ नवे तराने

वळणावरती आयुष्याच्या
हातामध्ये हात असावा
अवघड वाटा पार कराया
साथ असावी, नको दुरावा
संवादाचे सूत्र धरोनी
जगू मोकळे खुल्या दिलाने
झाले गेले विसरुन सारे
सुरेल गाऊ नवे तराने

स्वप्न उद्याचे आज रंगवू
दोघे मिळुनी एक मताने
तुझ्या सोबती अवघड नाही
सखे गाठणे स्वर्ग सुताने
द्वंद्व नको ! ये सुरू करू या
नवीन मैफिल द्वंद्वगिताने
झाले गेले विसरुन सारे
सुरेल गाऊ नवे तराने


निशिकांत देशपांडे. मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--- nishides1944@yahoo.com