तरी एकटी नांदत असते

गूज मनीचे सांगायाला
आरशासवे बोलत असते
खूप माणसे सभोवताली
तरी एकटी नांदत असते

नसे बालपण आठवायला
तारुण्याची तीच कहाणी
वसंत आला, निघून गेला
ग्रिष्माची नेहमी विरानी
वेदनेतही जीवन गाणे
आळवीत ती सुरात असते
खूप माणसे सभोवताली
तरी एकटी नांदत असते

विद्याविभुषित झाली होती
मोठी आशा मनी ठेउनी
स्वप्न केवढे साधे होते
जगावयाचे माणुस म्हणुनी
वशिला नाही तिला कुणाचा
तरी नोकरी शोधत असते
खूप माणसे सभोवताली
तरी एकटी नांदत असते

सराव असुनी अंधाराचा
म्लान म्लानसे दिसे पाखरू
गौतम बुध्दा जरा लक्ष दे
खचते आहे तुझे लेकरू
हास्य लेउनी ओठावरती
अंतरात ती खितपत आहे
खूप माणसे सभोवताली
तरी एकटी नांदत असते

हिरे, माणिके अन् रत्नांचे
स्वप्नही तिला कधी न पडले
काल संपला, आज जगाया
जिद्दीने लढते, धडपडते
नैराश्याला दूर ढकलुनी
पुढे पुढे ती चालत अस्ते
खूप माणसे सभोवताली
तरी एकटी नांदत असते

तिला मिळाली गार सावली
अनामिकाची जशी अचानक
हास्य उमलले ओठांवरती
भूतकाळ विसरुनी भयानक
आनंदाच्या डोही हल्ली
सूर मारुनी पोहत असते
खूप माणसे सभोवताली
तरी एकटी नांदत असते


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३

प्रजोत्पादनासाठी

सुडौल तरुणी गरीब, पुसते खळगी भरण्यासाठी
गर्भाशय का हवे कुणाला प्रजोत्पादनासाठी?

जाहिरात वाचुनी जोडपी कैक चौकशा करती
सरोगेट मम्मी होण्याचा भाव काय? ते पुसती
हवी उच्चभ्रू वांझ स्त्रियांना दीपक अथवा पणती
निपुत्रिकाचे जीवन जगणे नको नको त्या म्हणती
अपत्त्य होऊ शकणार्‍या ललनांचे तर्क निराळे
"नकोच आई होणे" बांधा, उभार जपण्यासाठी
गर्भाशय का हवे कुणाला प्रजोत्पादनासाठी?

ठरलेल्या सौद्याची राशी फक्त प्रेरणा होती
व्यापाराचे सूत्र पाळले, कुठे भावना नव्हती
व्यभिचाराची टोच कशाला? जिथे वासना नव्हती
यशस्वीपणे केली क्रत्रिम गर्भधारणा होती
काळ चालला हळू केवढा! तगमग शिगेस गेली
दोन्ही बाजू वाट पाहती बाळ जन्मण्यासाठी
गर्भाशय का हवे कुणाला प्रजोत्पादनासाठी?

जशी घडी येऊन ठेपली तसा जन्मला कान्हा
व्हायचे तसे सर्व जाहले, समाधान सर्वांना
सौदा होता जरी जन्मण्यामागे इवला तान्हा
जन्म घातलेल्या आईला फुटू लागला पान्हा
घालमेल जाहली सुरू अन् उशीर झाला कळण्या
नाळ कापली बाळाशी, नेहमी काचण्यासाठी
गर्भाशय का हवे कुणाला प्रजोत्पादनासाठी?

बाळ दिले व्यवहार संपला, तगमग सांज सकाळी
दु:ख लागले हात धुवोनी मागे तिन्ही त्रिकाळी
चूक जाहली सरोगसीची, करती सर्व टवाळी
तिने खरे तर दु:ख घेतले लिहून अपुल्या भाळी
पुसेल का ती पुन्हा कधी लोकांना पैशासाठी?
गर्भाशय का हवे कुणाला प्रजोत्पादनासाठी?

सौंदर्याचा ध्यास जयांना अन् त्या निपुत्रिकांनी
पैशाच्या जोरावर असते केलेली मनमानी
बालगृहातिल बाळ शोधुनी एखादे अनवाणी
दत्तक घेउन म्हणता येती अंगाईची गाणी
माफक आहे किती अपेक्षा सुजाण लोकांकडुनी!
निराधार एका बाळाचे भाग्य खुलवण्यासाठी
गर्भाशय का हवे कुणाला प्रजोत्पादनासाठी?


निसिकांत देशपांडे

हसावयाचे

आनंदाचा लेप लाउनी जगावयाचे
ठराव केला, दु:ख असू दे , हसावयाचे

मंतरलेला काळ आठवे जेंव्हा जेंव्हा
गंध दरवळे मनात माझ्या अमाप तेंव्हा
भूतकाळच्या हेमकणांना टिपावयाचे
ठराव केला, दु:ख असू दे , हसावयाचे

नभास बाहूमधे भरावे, मनी इरादा
चौकटीतला गुदमर सोसुन काय फायदा?
धीर धरोनी श्वास मोकळे भरावयाचे
ठराव केला, दु:ख असू दे , हसावयाचे

जिथे जायचे तिकडे सारे उडून गेले
एकलपणचे सदैव असते रिचवत प्याले
विरान रस्त्यानेच एकटे फिरावयाचे
ठराव केला, दु:ख असू दे , हसावयाचे

कधी न दिसतो त्या देवाला पूजत असते
सुख ना येते कधी अंगणी, उदास नसते
मनी ठरवले बंडखोर मी बनावयाचे
ठराव केला, दु:ख असू दे , हसावयाचे

आत्मवृत्त मी लिहावयाला तयार नाही
लपवायाला एक जीवनी भुयार नाही
जीवन गाणे ध्वनिमुद्रित मज करावयाचे
ठराव केला, दु:ख असू दे , हसावयाचे


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३