तुम्हीच तर ठरवायचं

जाईच्या मांडवात
का काँक्रिटच्या तांडवात
शंभर कौरवात का
फक्त पाच पांडवात
कुणी कुठं रहायचं?
तुम्हीच तर ठरवायचं

पिझ्झा कोकचा आहार
का बर्गर चिप्स बहार
मऊ भात पिठल्यावर
गावरान तुपाची धार
पोट कसं भरायचं?
तुम्हीच तर ठरवायचं

रोज दारू पिण्यात
अन् बेहोष जगण्यात
का विठूच्या भजनात
देह भान विसरण्यात
सूख कशात बघायचं?
तुम्हीच तर ठरवायचं

मंत्री पदाचा साज
कानाखाली आवाज
का अमरण उपोषणाचा
अण्णाजींचा रिवाज
कुणाकडून शिकायचं?
तुम्हीच तर ठरवायचं

दीर्घायुष्यी बनणे
अन् पिकता पान गळणे
दवबिंदूसमान थोडंच
पण चमकत चमकत जगणे
ध्येय काय ठेवायचं?
तुम्हीच तर ठरवायचं

स्मरायचाय गुरूमंत्र
की जुनेरं प्रेमपत्र
जगत जगत शेवटचं
आयुष्याचं सत्र
कशात किती रमायचं
तुम्हीच तर ठरवायचं

निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३

मला जगू द्या

आर्त हाक ना कुणी ऐकली "मला जगू द्या"
तिची विनवणी आतच विरली "मला जगू द्या"

माता, भागिनी, सून जगाला हवी हवीशी
पण कन्या का गर्भामधली नको नकोशी
जन्मायाच्या अधीच रडली "मला जगू द्या"
तिची विनवणी आतच विरली "मला जगू द्या"

एकच गाणे तिच्या नशीबी कारुण्याचे
जन्मच अवघड, स्वप्न कुठे मग तरुण्याचे?
करुणाष्टक ती गात राहिली "मल जगू द्या"
तिची विनवणी आतच विरली "मला जगू द्या"

देवदूत जे डॉक्टर, झाले अता कसाई
मुल्य पराजित, स्वार्थ जिंकतो, कशी लढाई?
श्वास घ्यावया ती तडफडली "मला जगू द्या"
तिची विनवणी आतच विरली "मला जगू द्या"

स्थान स्त्रियांचे विसर पडावा समाजास का?
गर्भाशय हे स्मशान बनले स्त्री भ्रुणास का?
समाज बहिरा, ती ओरडली "मला जगू द्या"
तिची विनवणी आतच विरली "मला जगू द्या"

नकोच मुलगी, कठोर काळीज. बाप रांगडा
गळा घोटला, श्वास थांबला दीन बापडा
शांत जाहली, हाक थांबली "मला जगू द्या"
तिची विनवणी आतच विरली "मला जगू द्या"

टीपः-शहरात शिक्षणामुळे दृष्टीकोन खूप बदलला आहे. पण खेड्यात खूप बदल व्हायला हवा.


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३

दोघामधले विरान अंतर

चंद्र हरवला, आशा होती मिळेल नंतर
भोगतेय मी दोघामधले विरान अंतर

कधी रिकामे हृदयीचे सिंहासन नसते
नसूदे मनी, कुणी तरी त्यावरती बसते
शल्य मनाला, रुचले नाही हे सत्तांतर
भोगतेय मी दोघामधले विरान अंतर

लग्नाच्या बेडीने का मन कैदी बनते?
चौकटीतही सदैव स्वच्छंदी भिरभिरते
जगण्यावाचुन आठवात नसते गत्त्यंतर
भोगतेय मी दोघामधले विरान अंतर

यथावकाशी वेलीवरती कळी उमलली
मळभ संपुनी पूर्वा होती लाल उजळली
उदासीत क्षणभंगुर हसरे हे मध्यंतर
भोगतेय मी दोघामधले विरान अंतर

काळ निघोनी गेला पण वळता वळणावर
अजून दिसतो पहिल्या प्रेमाचा का वावर?
कशी पोकळी? क्षणोक्षणी देते प्रत्त्यंतर
भोगतेय मी दोघामधले विरान अंतर

हात रिकामे, चिमटीमधुनी सर्व निसटले
आठवणींच्या वणव्यामध्ये सदैव रमले
गुदमरलेले श्वास तरी घेतले निरंतर
भोगतेय मी दोघामधले विरान अंतर


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३

सांगा कुठे हरवले?

मंदीर मारुतीचे कोणी कुठे हलवले?
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?

तो पार मंदिराचा, रात्री जमून सारे
सुख दु:ख सांगताना जाती रमून सारे
हुंकार वेदनांचे नव्हते कुणी लपवले
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?

जागेत मम घराच्या झालाय मॉल आता
डीजेवरी डुलूनी धरतात ताल आता
येथे शुभंकरोती होते मला शिकविले
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?

विकतो पिझा दुकानी, म्हणतात हट तयाला
गर्दी अमाप असते, आळस घरी बयेला
आईत अन्नपूर्णा, मजला जिने भरवले
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?

तांदूळ हातसडीचा शिजवीत माय होती
साजूक तूप, माया ओतीत साय होती
सारेच लाड माझे होते तिने पुरवले
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?

शाळा इथे असावी, तो काळ दूर नव्हता
गणवेष बूट कसले? शिकण्यात सूर होता
आदर्श पाठ येथे होते किती गिरवले
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?

झोतात पश्चिमेच्या का लोप संस्कृतीचा?
दिसतोय काळ आला बेभान विकृतीचा
विझण्यास झोत आम्ही काहूर का पुरवले?
येथील गाव माझे सांगा कुठे हरवले?


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३